Czy masaż w ciąży jest bezpieczny?

„Ciąża to nie choroba” - Tak brzmi popularne powiedzenie, które odnosi się do stanu fizjologicznego kobiety w tym pięknym okresie jej życia. Nie ulega wątpliwości, że rozwijający się płód, który kolejno staje się małym człowiekiem, jest cudem natury, który trudno opisać jednym zdaniem.

Należy jednak zgodzić się z opinią, że ciąża nie jest stanem chorobowym, a kobieta w tym czasie może śmiało uczestniczyć w życiu społecznym, m.in. poprzez aktywne uprawianie sportu, nawet do trzeciego trymestru włącznie. Wszystko tak naprawdę zależy od tego, w jakim stanie jest kobieta: czy wcześniej podejmowała aktywność fizyczną, czy ciąża nie jest zagrożona, czy występują jakiekolwiek stany chorobowe itd.

W niniejszym artykule zajmiemy się dość często zadawanym pytaniem, które dotyczy masażu w ciąży. Masaż kobiety w ciąży może być doskonałym sposobem na łagodzenie bólów przeciążeniowych, poprawia samopoczucie fizyczne i psychiczne. Należy jednak zadać pytanie, czy każda kobieta w ciąży może być masowana? Na co należy zwrócić uwagę podczas masażu? Jakich partii ciała nie należy masować? Na wstępie pragnę zaznaczyć, że wszelkie decyzje co do aktywności fizycznej w ciąży powinny być ściśle konsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę. Również decyzję co do ewentualnych form masażu należy skonsultować z lekarzem.

Czy masaż w ciąży jest bezpieczny?

O ile mamy tendencję do tego, aby kobietę w ciąży traktować nad wyraz delikatnie, tak wykonywanie masażu w okresie ciąży jest jak najbardziej możliwe i bezpieczne. Zazwyczaj masaż mocno zalecany jest już po pierwszym trymestrze, gdzie rozwijające się dziecko może powodować wiele problemów z układem ruchu, jak bóle kończyn dolnych, bioder, czy pleców.

Wielu terapeutów boi się wykonywać masaż w pierwszym trymestrze ciąży ze względu na ryzyko poronienia. Przeglądając literaturę fachową trudno tutaj dopatrzyć się uzasadnienia, że takie ryzyko występuje. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na stan kobiety w pierwszych okresach ciąży, jak i w mocno zaawansowanym stadium. Istnieje przesłanka, że masaż w pierwszym trymestrze może nasilać nudności, dlatego powinniśmy tutaj podchodzić indywidualnie i kierować się odczuciami kobiety.

Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas masażu?

Przede wszystkim należy unikać mocnego nacisku w okolicy punktu SP6. Jest to oznaczenie punktu w akupresurze i jest on umiejscowiony po wewnętrznej stronie podudzia, około 5 cm nad kostką. Istnieją przesłanki, że częsty i mocny nacisk na SP6 może być przyczyną poronienia lub przedwczesnego porodu. Unikać powinniśmy również nacisku w okolicach nadgarstków, kostek, obszarów między palcami, które mogą powodować skurcze.

Dodatkowo musimy pamiętać o odpowiednim ułożeniu ciała. Zalecane pozycje to leżenie na boku, pozycja siedząca lub półleżąca. Ułożenie ciała będzie powiązane z okolicą, którą mamy zamiar poddać masażowi. Unikamy leżenia na brzuchu, co jest dość oczywiste i nie wymaga tłumaczenia. Ograniczyć powinniśmy również leżenie na plecach, zwłaszcza w okresie zaawansowanej ciąży, co powiązane jest z naciskiem dziecka na ważne naczynia krwionośne, jak aorta. Masaż brzucha powinien być pomijany, jednak można wykonywać delikatne głaskanie i wcieranie np. kremu na rozstępy.

Wcieranie kremu będzie skutecznie pobudzało skórę do wzmocnienia włókien kolagenowych, a dodatkowo użyty preparat zadba o jej nawodnienie i uzupełnienie związków witaminowych i mineralnych. Ostrożnie należy również obchodzić się z nogami. Ilość krwi, która krąży po Twoim ciele, zwiększa swoją objętość ze względu na rozwijające się dziecko. Istnieje wtedy ryzyko wystąpienia zakrzepów kończyn dolnych, które mogą zostać uwolnione podczas intensywnego masażu. Delikatne głaskanie, pocieranie, szczypanie jest jak najbardziej możliwe.

Zalety masażu w ciąży

Kobieta w ciąży zmaga się z różnymi dolegliwościami bólowymi, zaczynając od tych oczywistych, jak bóle kończyn dolnych, miednicy, bioder, pleców czy szyi, kończąc na tych mniej oczywistych, jak choćby chroniczne bóle głowy, migreny. Często również zmaga się z obniżonym nastrojem i złym samopoczuciem.

Wykonywanie regularnych masaży może pomóc w:

• łagodzeniu objawów depresji ciążowej
• relaksacji i zmniejszeniu stresu
• poprawie samopoczucia fizycznego i psychicznego
• łagodzeniu bólów kończyn i zmniejszaniu opuchlizny
• zasypianiu
• zmniejszaniu bólu pleców
• poprawie jędrności skóry
• zapobieganiu rozstępom

Kiedy powinno się zrezygnować z masażu?

Przede wszystkim w tym przypadku osobą decyzyjną jest lekarz prowadzący, który ma pełny wgląd w Twój stan zdrowotny i indywidualnie powinna być tutaj podjęta decyzja co do ewentualnego ryzyka. Istnieją również oczywiste przesłanki, które uniemożliwiają wykonywanie masażu i są to:

• ryzyko przedwczesnego porodu
• stan przedrzucawkowy — zespół powikłań występujący zazwyczaj po 20. tygodniu ciąży
• wysokie ciśnienie krwi
• choroby sercowo-naczyniowe
• silne stany zapalne
• choroby nerek
• problemy z krzepliwością krwi
• problemy z łożyskiem — łożysko przodujące
• cukrzyca ciążowa

Kto powinien wykonywać masaż?

Istnieje wiele dyskusji na temat tego, kto powinien wykonywać masaż. Czy powinniśmy udać się do specjalisty, czy też może wykonywać go nasz partner? Nie ulega wątpliwości, że masaż wykonywany w okresie ciąży powinien być poprzedzony zdobyciem pewnej wiedzy na temat tego, co wolno, A czego nie, oraz jak zachować się w przypadku sytuacji losowych, jak np. omdlenia partnerki. Odpowiednie przeszkolenie pozwala na wykonanie zabiegu w sposób prawidłowy i zachowanie zimnej krwi w przypadku komplikacji.

Osobiście jestem zwolennikiem wszelkiego rodzaju szkół rodzenia, gdzie można udać się z partnerką. Szkoły tego typu przygotowują nas teoretycznie oraz praktycznie do wsparcia kobiety podczas ciąży, a fizjoterapeuta poinstruuje nas, jak powinno się wykonywać masaż kobiety ciężarnej. Wystarczą 2-3 wizyty, aby poznać podstawowe zasady wykonywania masażu, które kolejno przeniesiesz do własnego domu. Oczywiście wykonywanie lekkiego masażu, który bardziej jest głaskaniem i ma na celu poczucie bliskości partnera, jest możliwy do wykonania przez każdego z nas. Dlatego panowie nie bójcie się, że zrobicie krzywdę swojej kobiecie. Rodzaje masażu, które powinny być wykonywane przez profesjonalistę, to:

manualny drenaż limfatyczny — pomaga w zmniejszeniu obrzęków nóg i kończyn górnych. Wspiera proces przenikania płynu tkankowego do naczyń limfatycznych, regulując prawidłową cyrkulację płynów

rozluźniający — powiązany z uciskiem punktów spustowych, których odpowiednie rozmasowanie może przynieść znaczącą ulgę w odczuwaniu bólów pleców

ujędrniający — masaż wykonywany zazwyczaj z użyciem odpowiednich akcesoriów oraz kosmetyków, które pobudzą skórę do produkcji kolagenu, podtrzymają jej napięty i gładki wygląd

O czym należy pamiętać?

1. Masaż w okresie ciąży jest znakomitym sposobem na łagodzenie bólów pleców i kończyn dolnych.
2. Masaż powinien być wykonany zgodnie z zaleceniami lekarza.
3. Wykonywanie regularnych masaży pozwala zmniejszyć napięcie, relaksuje, łagodzi stres i poprawia samopoczucie.